पश्चिम आफ्रिकन राज्यांच्या उदयात व्यापार हा एक प्रमुख घटक होता. घाना, माली आणि सोनघाई या सर्व व्यापारी शक्ती होत्या ज्यांनी मोठ्या क्षेत्रावर राज्य केले. इतिहासकार अनेकदा त्यांचा उल्लेख साम्राज्ये, तसेच राज्ये म्हणून करतात.